faq: Buizen, lampen en ouwe meuk.

[Gast Drs. IJzerbout]

gladys,

 

Ik wil het echt niet beter weten, maar het rooster trekt geen stroom. Er loopt geen roosterstroom.

Waar moet dan de spanning zijn?

[Gast gladys]

Dit heeft ook niets met roosterstroom te maken. Het rooster zit via een weerstand aan massa en heeft als het goed is het massapotentiaal. Op het rooster staat dus geen negatieve spanning. Je hebt dit eerder prima uitgelegd.

De negatieve voorspanning is relatief en ontstaat doordat de stroom door de buis door de kathodeweerstand loopt. De bovenzijde van de kathodeweerstand wordt dan positief ten opzichte van massa. En daarmee ontstaat tussen nul van het rooster en plus van de kathode een negatieve spanning.

Heeft je vader je wel alles verteld of is het een afname van de grijze stof?

[Matchless]

Heren.. jullie hebben al een (humoristisch) keuveltopic dus hou deze draad schoon.

 

Het zou jammer zijn als het goede werk van Eddy VL en andere verloren raakt.

 

Hier dus alleen uitleg over de techniek en evt vragen erover.

[Gast gladys]

Als aanvulling op het meten van de roosterspanning.

De roosterspanning is gelijk aan massa. De spanning over de kathodeweerstand is positief. Daarmee is het rooster negatief t.o.v. de kathode. Om deze spanning te meten zijn er twee manieren.

 

Verreweg de simpelste is de Ijzerbout methode door de spanning over de kathodeweerstand te meten. Je meet dan de spanning tussen kathode en massa. In feite dus tussen rooster en kathode. Daartoe is een simpele universeelmeter voldoende.

 

Deze spanning direct meten tussen kathode en stuurrooster vereist een instrument dat een aantal malen grotere ingangsweerstand heeft dan de roosterlekweerstand. Methode Sjaak. Een dergelijk meetinstrument heeft vrijwel niemand.

 

De Marshalls zijn een ander verhaal. Aan de secundaire van de voedingstrafo hangt een silicium diode met een grote weerstand in serie met een kleinere. Over de laatste een elco met plus aan massa. Op die manier wordt een vaste negatieve roostervoorspanning voor de EL84's of KT66's gemaakt. De kathodes kunnen dan aan massa en de anodes kunnen heen en weer voor een maximaal uitgangsvermogen. We hebben het hier niet over hifi maar over gitaarversterkers. Deze bias is met een potmetertje in te stellen op het beste gitaargeluid. Niet te mat en niet te brutaal. Net een milimeter verschil. Soms ontstaat er dan roosterstroom.

 

Vorige week nog een oudje van zijn gelijkrichtdiodes ontdaan. De onverlaten hadden zelfs de 5V draden van de trafo geknipt. Het was nog een 45W exemplaar uit de garage en van voor de fabrieksproductie. De hoogspanning afschakelen gaf een gemene klap waar je als loudspeaker niet vrolijk van wordt. Typisch geval van afschakelinductiespanning van de smoorspoel die niet weggedempt wordt door de afvlakelco. Inmiddels nieuwe elco's. Klap weg, brom minder.

 

 

[Gast Drs. IJzerbout]

Nou...ik heb nou geen zin meer.

Ik blijf eigenwijs en laat me niet van mijn stuk brengen.

 

Citaat:

Soms ontstaat er dan roosterstroom.

 

Jullie halen alles door elkaar.

Roosterstroom ontstaat niet vanzelf, maar is zo gewild. Dit heeft te maken met het bedrijf waarmee een versterker wordt ingesteld.

Bij automatische negatieve roosterspanning kan er geen roosterstroom ontstaan.

 

Jullie halen de klasse´s door elkaar. Dat komt dat je de grondbeginselen van de buizentechniek niet begrepen hebt.

Sorry dat ik het zo zeg.

Die Marschall biertent versterkers staan in klasse B en Sjaak(k) heeft het ook nog eens over klasse C. Hij denkt aan zijn zenders.

 

Ik heb nou geen zin meer want ik geloof dat ik aan het vechten tegen de bierkaai ben. En ga nu mijn nest in.

Misschien morgen..!

 

 

 

 

[ceesv]

Ik heb vroeger geleerd, dat roosterstroom alleen kan ontstaan, wanneer het rooster positief werd.

Met automatisch of vast negatief is dat eigenlijk uitgesloten.

 

leuk, hoe alles weer langzaam uit de spelonken van het geheugen terugkeert.

 

 

[Gast Drs. IJzerbout]

Citaat:

Met automatisch of vast negatief is dat eigenlijk uitgesloten.

Helemaal gelijk in. (het woord eigenlijk kun je hier zelfs weglaten)

Ik herhaal nogmaals wat ik heb gezegd en probeerde duidelijk te maken.
1) Bij gebruik van een (juiste) kathodeweerstand ontstaat er automatisch negatieve roosterspanning.
Deze spanning is alleen en uitsluitend te meten tussen kathode en aarde.
2) Wordt er aan het stuurrooster een externe negatieve spanning toegevoerd is er geen sprake meer van automatische negatieve roosterspanning.
Door deze spanning te varieren kan de buis in zijn werkpunt verschoven worden en ja, er zal ook bij een bepaalde hoogte van deze spanning (afhankelijk van de buis) roosterstroom ontstaan.
In dit geval is de negatieve roosterspanning te meten aan het stuurrooster.

In beide gevallen 1) en 2) heb je geen buisvoltmeter nodig om dit te meten maar een gewone universeelmeter is voldoende.
Dus Sjaak(k), je had die AVO buisvoltmeter voor dit doel niet hoeven kopen en je spaarcenten beter voor een cursus buizentechniek kunnen uitgeven. :D (Sorry, grapje...niet verkeerd opvatten a.u.

Sommige buizen zijn voor roosterstroom niet geschikt en zullen snel overlijden. Andere zijn er juist voor gemaakt.

Het interessante bij buizen is dat je ze (zonder roosterstroom) volkomen energieloos kunt sturen.
Zodra er roosterstroom gaat lopen is er energie nodig om de buis te sturen. Dit moet de voortrap kunnen leveren.

Als er roosterstroom toegepast wordt, dan heeft dit een reden.
Er is namelijk ook een nadeel aan verbonden en dat is de vooral de vervorming die optreedt. Deze vervorming is inderdaad in gitaarversterkers gewenst.

[Gast Drs. IJzerbout]

Citaat:

Ja maar je roept het ook wel over jezelf af Drs.IJzerbout met deze onderstaande opmerking, dan moet je maar duidelijker zijn, soms kan roosterstroom wel noodzakelijk zijn

Sjaak(k) ik had het in mijn relaas de hele tijd over automatische negatieve roosterspanning. En heb het nooit over roosterstroom gehad.
Die roosterstroom halen jullie erbij. Ik ben daar niet over begonnen.

Vermoeiend allemaal....

[Gast Drs. IJzerbout]

Citaat:

Er kan wel degelijk roosterstroom lopen Drs, bij de Marshalls stonden de EL34 flessen soms lekker te "blozen" met een blauwachtige gloed eromheen.

Als de anodes staan te blozen (bij EL34´s) dan zorg maar dat je voldoende nieuwe bij de hand hebt want dat houden ze niet lang vol.
De blauwachtige gloed heeft niets met roosterstroom te maken maar zie je wel vaker. De buis heeft wat lucht getrokken of het getter heeft zijn werk niet goed gedaan en de luchtmoleculen raken geioniseerd. Dat geeft die blauwe gloed. De buis werkt normaal en is niet kapot.
Zodra de anodes van een EL34 rood gaan staan, ben je al lang over de maximale dissipatie heen. Dit gaat niet lang goed.
In klasse B bedrijf is dit niet zo erg want het is belangrijk dat je de gemiddelde anode-dissipatie rond de 25 Watt niet overschrijdt. Dan kan het gebeuren dat bij lange harde passages de anodes rood gaan gloeien.
Staan zulke buizen in klasse A of AB juist ingesteld, dan zullen ze nooit rood staan. Dan kun je nog zo hard gitaar spelen, dat zal niet gebeuren.

[Gast Drs. IJzerbout]

Zo..en nu maakt IJzerbout zich klaar om naar de IBC in Amsterdam te gaan. Als je wilt kunnen jullie me daar ontmoeten en dan kunnen we als ik tijd heb wat doorkeuvelen over buizen.

 

Of jullie kunnen ongestoord hier doormiepen en je bent een paar dagen van mijn kommentaar af. :D

[Gast Drs. IJzerbout]

Ik vond een foto van Drs.IJzerbout senior.

Hij staat rechts op de foto. Ik denk dat het rond 1940 geweest moet zijn. En ga er maar van uit dat ie wist hoe je de negatieve roosterspanning moest meten... :D

 

Als je namelijk een radio toestel aangeboden kreeg met als klacht: "slecht geluid" of iets dergelijks, dan was dat één van de eerste dingen die je even naliep. Wist je gelijk of de eindbuis goed ingesteld was en nog voldoende emissie had.

[ceesv]

Wow.., Het lijkt wel de werkplaats, waarin ik ben opgegroeid.

Ik zie allerlei handgereedschap liggen, wat ik herken.

Bijvoorbeeld die handboormachine die op tafel ligt.

Er stond ook zo'n kacheltje in, het was o.m. mijn taak, die te stoken, met onder meer gesloopte radio's en tv's.

 

Fred, heb je nog meer foto's?

[Gast gladys]

We halen niet alles door elkaar maar de discussie gaat inmiddels over diverse topics door elkaar. Feit blijft dat de spanning tussen rooster en kathode op 2 manieren te meten is.

Indirect, dus over de Rk, hetgeen makkelijk en gebruikelijk is en direct tussen rooster en kathode hetgeen lastig en ongebruikelijk is. Het laatste zou met een scoop kunnen. Als ik weer een buizenbak voor me heb ga ik dit eens proberen.

 

[Gast gladys]

Bij lezen van Buizen3.doc van Eddy vl miste ik bij het remrooster van de penthode het woord secundaire emissie.

Op http://www.ham-radio.nl/cursus/radiobuizen/Elektronenbuizen.htm vindt je een wat anders opgezette uitleg over buizen waarbij de genoemde secundaire missie wordt uitgelegd.

[Eddy VL]

 

Ik heb ook niet gesproken over barium en cesiumoxide...

 

Het opzet is wel simpel houden, en als iemand via de docs begrijpt wat er gebeurt in zo'n buis dan is de kans dat hij stommiteiten begaat al veel kleiner. Het kan voldoende zijn om mensen die weinig van electronica kennen of diegene die wel electronica kennen maar geen buizen over de streep te trekken. Eigenlijk kan je met de docs reeds bewust herstellingen doen, zonder al te grote blunders te slaan.

 

Ik kon ook mijn oude cursus electronica kopiëren maar die is niet echt geschikt voor dit doel...

 

mvg

Eddy Vl