reparatie Vinden van lekkende condensatoren in buizen ontvanger

[MySat]

Ik ben zo'n 25 jaar in het bezit van een AM ontvanger. Schema's e.d. zijn allemaal aanwezig. Deze ontvanger is inmiddels ruim de 60 jaar voorbij en de ontvangst wordt steeds slechter, waarschijnlijk door uitgedroogde of lekkende condensatoren.

 

Dit probleem wil ik tackelen, dus dien ik de condensatoren te controleren terwijl ze in de ontvanger operationeel zijn. Maar hoe doe je zo iets ? Ik heb de beschikking over een multimeter en een osciloscoop maar heb geen idee dat soelaas brengt.

 

Wie weet raad ?

[columbo]

Een capaciteit meter aan schaffen,dan kun je alle soorten condensatoren testen,bijv. een CM-200 van Monacor.,uiteraart alleen als de condenstoren spanningsloos zijn,lekkende exemplaren moet je gewoon vervangen,evenals uitgedroogde,zover optisch is waar te nemen,die hoef je dan ook niet te testen.

29 april 2012 aangepast door columbo

[Eddy VL]

 

Hoe weet je dat de verminderde ontvangst te wijten is aan lekkende condensatoren?

 

Het kan natuurlijk, maar er zijn meerdere redenen voor verminderde ontvangst.

 

- De meest voor de hand liggende oorzaak is uitputting van de buizen.

Als je het schema hebt, dan moet je eens kijken naar de kathodeweerstand (meestal met condensator er over)

als die aanwezig is. Bij de meeste schemas staat er een spanning bij. Als de spanning merkelijk lager is

dan de opgegeven waarde is de lamp doorgaans uitgeput, en dan dien je die te vervangen.

 

- Een tweede punt zijn de schakelaars voor TA/TB, MG /LG / KW, die durven slecht contact geven.

 

- Elco's kunnen mettertijd uitdrogen. bvb over de kathodeweerstand. Meestal weet je dit vlug door er een

parallel over te zetten.

 

Alles in deze volgorde doen, en dan zie je wel...

 

Eddy Vl

 

[MySat]

Alvast bedankt voor de reacties. In een monumentaal restauratiemanual (geschreven door een australiër) wordt als eerste reden de condensatoren genoemd bij verminderd functionaliteit/ontvangst. In de aflopen jaren heb ik het ontvangst hoorbaar terug horen lopen terwijl de ontvanger nauwelijks aangestaan heeft 0-5 uur per jaar. Vandaar mijn idee om de condesatoren te controleren....

 

Of mijn schema's voltages vermelden weet ik niet, maar dat kijk ik wel na. Zodra ik de juiste spullen heb, meld ik me met de resultaten of de volgende vragen.

 

Toch weer bedankt voor jullie energie !

 

Grtz

[MySat]

Een capaciteit meter aan schaffen,dan kun je alle soorten condensatoren testen,bijv. een CM-200 van Monacor.,uiteraart alleen als de condenstoren spanningsloos zijn,lekkende exemplaren moet je gewoon vervangen,evenals uitgedroogde,zover optisch is waar te nemen,die hoef je dan ook niet te testen.

 

Nog even een kleine vraag... Kan ik deze tests uitvoeren terwijl de elco's niet gedemonteerd zijn ? eruit en in solderen in een oude ontvanger doe ik liever niet .....

[Steve]

over wat voor apparaat gaat dit ?

[focus103]

Nog even een kleine vraag... Kan ik deze tests uitvoeren terwijl de elco's niet gedemonteerd zijn ? eruit en in solderen in een oude ontvanger doe ik liever niet .....

Nee je kan dat niet in de schakeling doen.(waarschijnlijk is dat einde meter)

Zoals Eddy al zie gewoon er een parallel over heen zetten met een gelijkwaardige waarde en kijken of het beter wordt.

[veda]

Heel heel lang geleden toen ik nog in het VTI zat vertelde onze leraar elektronika dat hij een oude buizenradio had gerepareerd door al de koppelcondensatoren te vervangen (dit zijn de condensatoren die de hoge anodespanning blokken en vermijden dat het stuurrooster positief wordt). Telkens hij een condensator had vervangen "speelde" de radio beter.

Ik kan me zijn woorden nog heel goed herinneren. Door de ouderdom beginnen de condensatoren te "lekken" dwz dat er een parallelweerstand gevormd wordt (tg delta) die gelijkstroom doorlaat. Die kan men heel makkelijk meten met een zeer hoogohmige multimeter (buisvoltmeter of FETvoltmeter) , wel best 1 kant losleggen (eenvoudig knippen) en de condensator eerst kortsluiten ! zodat hij spanningsloos wordt. Onder spanning kan men moeilijk meten want het stuurroostercircuit is uitermate hoogohmig. Zelf heb ik hier geen ervaring mee, het zijn de woorden van de leraar. Misschien kan Eddy - onze buizenman bij uitstek - hier iets meer over vertellen ...

Mvg, Dany

[Eddy VL]

Lekkende koppelcondensatoren meet ik meestal uit onder spanning als het een geaarde kathodeschakeling is gewoon met de oscilloscoop.

Buis of FETvoltmeter is meer iets voor seriegeschakelde eindtrappen, beeldbuis of voor DC-restorers.

 

 

Als het deze schakeling is, meestal dus in radio's, gewoon met de probe X 10 (10MOhm) op de stuurroosterweerstand met de spanning er op.

Liefst geen signaal op de ingang (in de LF volume dicht zetten), zo laag mogelijke spanningsbereik en dan eens schakelen met de DC AC

schakelaar om te zien of er geen gelijkspanning op staat. In geval wel, condensator vervangen.

 

Ik ben echter meer voorstander van gericht zoeken naar de fout dan op ganzenjacht te gaan en en eens alle "dit" en dan alle "dat" te gaan

meten in het wilde weg.

 

Daarom zou het interessant zijn om eens het type te geven en eventueel (de link naar) het schema.

 

Enkele zaken die ik uittest in dit geval zijn deze:

 

- het toestel op een zender zetten die er door komt.

- als er een schakelaar LG/MG/SW/Pickup of Tape op staat, eens piano spelen of verdraaien.

de geluidssterkte op MG mag dan niet veranderen. Als dit niet vlot gaat, geven de schakelaars slecht contact.

- volumeregelaar verdraaien; gekraak en sprongen zijn uit den boze.

- toonregeling idem

- toonregeling met schakelaar: terug aan en uit zetten, mag geen volumeverandering geven.

 

- De afstemming verdraaien van 530 kHz tot 1600 kHz.

- als de sterke posten er enkel door komen op het hoge of op het lage gedeelte en niet gelijkmatig over de volledige band

MF of Oscillator nazien!

- kan krak geven en dan niks meer, tot wanneer je terugdraait

Afstemcondensator die slecht contact geeft...

 

- Achterkant erafhalen: visueel nazicht of de lampen branden (indien geen metalen of geverfde lampen)

in dit geval zal dit geen probleem zijn.

 

- Indien de lampen van het type zijn met het glazen tipje bovenaan: en je kan er aan, (zoniet uitbouwen) radio laten spelen

en de lamp lichtjes bewegen in de voet via het glazen tipje bovenaan. (denk er aan ze zijn héét!)

- bij de andere lampen best een geisoleerd voorwerp nemen en de lamp lichtjes bewegen

- bij metalen tipjes bovenaan de lamp: NIET aanraken, dit is de anode!

Er mag geen gekraak te horen zijn of verandering van volume, ook de gloeidraden moeten constant blijven branden.

Zoniet zit er slecht contact in de buisvoet...

 

- Nazien of de spiegelende laag in de lampen er nog is: wit poeder wijst erop dat de lamp niet meer luchtledig is.

Lamp vervangen dan.

 

- zorg dat je een weerstand hebt van 1 tot 4k7 en een (of meerdere) setjes krokodileklemmen:

 

- stekker uit, chassis uitbouwen. Wees voorzichtig dat je hierbij alleen zichtbare delen van het chassis aanraakt waar geen

spanning kan op staan.

- Als de radio gespeeld heeft: staan de elco's opgeladen; dikwijls staat er nog meer dan 200V op de voedingselco's na het uitschakelen.

 

- leg de weerstand aan massa / chassis met krokodilleklemmetjes en ontlaad de elco's via de weerstand. raak de spanningskant niet aan

natuurlijk... (je leert vlug loslaten, laten vallen en onkerkelijk taalgebruik als je het toch doet)

 

- verleng desnoods de luidspreker aansluitingen.

 

- Zie nu eerst na of het een radio betreft met een transformator met gescheiden wikkelingen.

 

Er bestaan types waar het chassis rechtstreeks verbonden is met het lichtnet: in dit geval moet je een scheidingstrafo 230V/230V

er tussen zetten !!!

 

Nu kan je pas beginnen...

 

Als je nog steeds geen aanwijzing hebt, kan je nu eerst vaststellen of de fout zich vóór of achter de volumeknop bevind:

Na de volumeknop zit meestal de LF versterker en ervoor het RF/MF gedeelte.

 

Zit er een Pick-Up aansluiting op (of tape TA/TB aansluiting) dan zet je het toestel aan en je zet het op pickup of tape.

Zet de volumeknop op normaal niveau, zelfs eerder stilletjes.

 

Bij een aansluiting met banaanstekkers, zal je op het "in" pinnetje, als je het aanraakt een luid gebrom horen in de luidspreker

Bij een DIN stekker is dit pin 3 of 5. Daarmee kan je eigenlijk al een indicatie krijgen.

 

Tracht nu een signaalbron te vinden en aangepaste stekkers, bvb de tulp uitgang van een sat ontvanger (wit of rood) en sluit

die aan op de tape of pickup ingang. Bij een ingangsspanning van 0,35V moet je het volume maximaal krijgen.

 

Is dit OK dan heb je te weinig signaal en zit het in het RF/MF gedeelte.

 

Is er geen uitwendige PU of Ta aansluiting dan kan je het signaal doorgaans op de volumeregelaar aansluiten, maar dan

wel gericht werken via het schema en met gebruik van een condensator (400V!).

 

Bij injecteren van het audiosignaal op een anode moet je ook je "ontvanger" beschermen tegen pieken! (weerstand en

eventueel 2 Zenerdiodes gebruiken).

 

Maar vanaf dit punt gebruik je dus best het schema om gericht te zoeken..

 

Groeten

 

Eddy Vl