Voor welke schotelmaat is nu een monoblock of duo-lnb geschikt?

[Sprietje]

Het is vaak onduidelijk voor welke schotelmaat een monoblock of duo-lnb nu is. Adverteerders schrijven er vaak niets bij of geven een veel te ruim assortiment schotelmaten op waarop hij zou passen. Dat verkoopt lekker. Het komt regelmatig voor dat zelfs de fabrikant van een monoblock of duo-lnb de maat van de schotel niet op geeft waarvoor hij gemaakt is. Om nog maar te zwijgen over de vraag of ze het dan hebben over de breedte- of de hoogte van de offsetschotel. Daar komt nog bovenop dat er ook vaak niet aangegeven wordt welke kop nu diseqc-positie A en B heeft.

Ik zal U proberen uit te leggen hoe je er achter kunt komen voor welke schotelmaat een monoblock of duo-lnb geschikt is.
Laten we eerst eens kijken met welke variabele we te maken kunnen krijgen bij het bepalen.

 

- De schotelmaat
Als we het hebben over de schotelmaat, dan gaan we uit van de breedte van de schotel zonder rand. De breedte is de effectieve maat die het oppervlak van de schotel bepaald en voor de mate van versterking zorgt. De hoogte van de schotel is meestal ongeveer 10% groter afhankelijk van de schotel-offset. Omdat bij specifieke multifeed-schotels de breedte van de schotel groter is dan de hoogte van de schotels, geldt de berekening van monoblocken en duo-lnb's hier niet.

 

- De f/D-verhouding van een schotel
Bij een offsetschotel gaan we er van uit dat de f/D-verhouding 0,6 is, d.w.z. het brandpunt van de schotel ligt op 0,6x de afstand van de breedte van de schotel. Daar is ook de conisiteit van de feedhorn op gemaakt zodat deze precies tot de buitenrand van de schotel af tast, niet te klein en ook niet te groot. Gelukkig houden de meeste schotelfabrikanten zich hieraan. Een aantal heeft een iets hogere f/D-verouding tot 0,7. Gibertini zit bijv. op 0,66 of 0,67 en de meeste originele multifocus-schotels hebben een f/D van 0,7 om meer ruimte tussen de lnbs te krijgen voor de verschillende satellietposities zodat niet meteen naar smalle lnb's gegrepen hoeft te worden.
Bij een Gibertini met een f/D van 0,66 moet je er dus rekening mee houden dat de koppen 0,66 / 0,6 = 1,1 maal is dus 10% verder van elkaar moeten staan dan bij schotels met een f/D-verouding van 0,6.

 

- De diseqc-positie van het monoblock of duo-lnb
Soms staat het er bij welke kop van het monoblock of duo-lnb diseqc-positie A en B heeft maar regelmatig staat er niets, zelfs niet in de specificaties van de fabrikant.
Het eerst ontwikkelde monoblock was het 6 graden (6,2 graden) monoblock om de Astra 19,2 en Hotbird 13 te ontvangen op 1 schotel.
De ene fabrikant gaf de Astra 19,2 diseqc-positie A, de andere fabrikant gaf de Hotbird 13 diseqc-positie A. Waarom? Had je een schotel met een enkele lnb die op de Astra 19,2 stond uitgericht, dan was het handig een monoblock te kopen waarvan de Astra 19,2 diseqc-positie 1 had en de Hotbird 13 diseqc-positie 2. Had je een schotel met een enkele lnb die op de Hotbird was uitgericht, dan was het handig om een monoblock te kopen waarvan de Hotbird diseqc-positie 1 had en de Astra 19,2 diseqc-positie 2. Het ene merk had dus een 6 graden monoblock met de Astra 19,2 met diseqc-positie 1, het andere merk met de Hotbird met diseqc-positie 1. Triax was slim, zij hadden twee 6 graden monoblocken in het assortiment, één type die de Astra 19,2 met diseqc-positie 1 had en één type die de Hotbird met met diseqc-positie 1 had. Dat vergroot je verkoopkansen.

Bij 4,3 graden duo-lnbs kun je ook te maken hebben met verschillende diseqc-posities. Standaard is Astra 19,2 diseqc-positie 1 en de Astra 23,5 diseqc-positie 2 maar er zijn ook 4,3 graden duo-lnbs voor de Tsjechische markt die de Astra 23,5 met diseqc-positie 1 hebben en de Astra 19,2 met diseqc-positie 2. Gelukkig zijn die duo-lnbs gemaakt voor schotels van 70cm breed en dus afwijkend van de duo-lnbs voor West-Europa die voor twee maten beschikbaar zijn namelijk voor schotels van 60 en 85cm breed, beter bekend als een Triax 64 (nieuw model Triax 65) en voor Triax 88 (nieuw model Triax 100).

 

Welk monoblock of duo-lnb past op welke schotel?
We hanteren een 4,3 graden duo-lnb voor een schotel van 60cm als uitgangspunt.
Deze duo-lnb is dus voor de ontvangst van de Astra 19,2 en Astra 23,5.
Hiervan staan de koppen 38mm hart op hart van elkaar.

 

Zo'n zelfde 4,3 graden duo-lnb is er ook voor een grotere schotel. Dan staan de koppen 53mm h.o.h. van elkaar. Voor welke schotelmaat is dat dan? Dat is dan (53/38)x60cm≈85cm breed, bijv. een Triax 88 oud model of Triax 100 nieuw model.

 

En voor welke schotelmaat is nu een 6° (6,2°) monoblock?
We gaan weer uit van het 4,3° duo-lnb voor een schotel van 60cm.
Als we de afstand gaan omrekenen naar 6,2°, dan moeten de koppen 6,2 / 4,3 maal zo ver van elkaar staan. Dat is dus 6,2 / 4,3 maal 38mm = 54,8mm. Bij een 6,2 graden monoblock staan de koppen echter 65mm van elkaar. De schotelmaat waarvoor hij is gemaakt is dan ook (65 / 54,8) x 60cm≈70cm breed. Let er op dat er ook enkele 6,2 graden monoblocken bestaan waarvan de koppen een grotere afstand hebben dan 65mm. Die zou je dus goed kunnen gebruiken op schotels met een f/D-verhouding van 0,66.

 

Er bestaan ook 3 graden monoblocken. Die hebben dezelfde afstand als een 4,3 graden duo-lnb voor een 60cm-schotel, namelijk ook 38mm. Voor welke schotelmaat is dan zo'n 3 graden monoblock?
De schotelmaat is dan (4,3 / 3) x 60cm ≈ 85cm breed, dus voor de oude Triax 88 of de nieuwe Triax 100.